چرا مدیریت بدهی مهم است؟
چرا مدیریت بدهی مهم است؟
یکی از چالش‌های اجتناب‌ناپذیر زندگی امروزی که اکثر ما در یک مقطع زمانی با آن مواجه شده‌ایم یا ممکن است در آینده با آن مواجه شویم، بروز ناگهانی مجموعه‌ای از بدهیهای عمده و جزئی است. اگر این بدهیها به درستی مدیریت نشوند، می‌توانند عواقب منفی روانی و مالی به همراه داشته باشند. مشکلات مالی و افزایش بدهیها جزو واقعیت‌های زندگی هستند و به‌طور حتم، مانند سایر چالش‌ها، با یک رویکرد منطقی و منظم قابل‌حل می‌باشند. با این وجود، در شرایطی که با مقدار زیادی بدهی و وام روبه‌رو هستیم، اتخاذ تصمیم‌های منطقی و کارآمد می‌تواند دشوار شود. در این مواقع، بهره‌گیری از مشاوره و راهنمایی‌های افراد متخصص می‌تواند نقش مؤثری در حل این مسائل ایفا کند.
مدیریت بدهی یکی از جنبه‌های حیاتی در امور مالی فردی و سازمانی است که تأثیر زیادی بر سلامت اقتصادی و مالی دارد. و به افراد و سازمان‌ها کمک میکند تا از ورشکستگی و مشکلات مالی جلوگیری کنند. با برنامه‌ریزی مناسب، می‌توان بدهیها را به‌گونه‌ای مدیریت کرد که فشار مالی کمتری بر روی فرد یا سازمان وارد شود و تأثیر مثبتی بر نمره اعتباری انفرادی یا سازمانی داشته باشد و به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که برنامه‌ریزی مالی بهتری داشته باشند. با شناسایی و اولویت‌بندی بدهیها، می‌توان منابع مالی را به بهترین نحو مدیریت کرد و از لحاظ مالی به اهداف بلندمدت نزدیک‌تر شد اهمیت مدیریت بدهی کمک شایانی به پایداری مالی، برنامه‌ریزی مالی، کاهش هزینه‌های مالی و مدیریت ریسک میکند. در این مقاله، سعی کرده‌ایم به تمامی ابعاد و جزئیات مؤلفه‌های مدیریت بدهی بپردازیم و تصویری جامع از شیوه‌های شناسایی و پرداخت بدهیها را برای شما فراهم آوریم.
مدیریت بدهی موثر
مدیریت بدهی مؤثر به مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و روش‌ها اطلاق می‌شود که هدف آن کاهش بار مالی ناشی از بدهیها و بهبود وضعیت مالی فرد یا سازمان است. در ادامه چند نکته کلیدی برای مدیریت مؤثر بدهیها آورده شده است. مدیریت مؤثر بدهیها نیازمند برنامه‌ریزی، انضباط و توجه مستمر به وضعیت مالی است. کما اینکه در شرایط تورمی، ارزش پول به سرعت کاهش می‌یابد. در این وضعیت، وام‌هایی که دارای نرخ بهره‌ای کمتر از نرخ تورم هستند می‌توانند به بهبود وضعیت مالی کمک کنند. اما باید از صرف این وام‌ها برای هزینه‌های روزمره اجتناب کرد و به جای آن به سرمایه‌گذاری یا راه‌اندازی کسب وکارهایی با بازدهی بالاتر از نرخ تورم پرداخت. این رویکرد نه تنها وضعیت مالی را بدتر نمی‌کند، بلکه می‌تواند منجر به رشد اقتصادی نیز شود. با رعایت این نکات، می‌توانید به تدریج از بار بدهیها کاسته و به یک وضعیت مالی پایدار برسید.
شناسایی بدیها
شناسایی بدهیها مرحله‌ای مهم در مدیریت مالی است که به شما کمک میکند تا از وضعیت مالی خود آگاهی پیدا کنید و برنامه‌ریزی بهتری برای پرداخت و مدیریت بدهیها داشته باشید. در زیر مراحل و نکات لازم برای شناسایی بدهیها آورده شده است:
- صورت‌های مالی مانند ترازنامه و صورت سود و زیان می‌توانند اطلاعات دقیق‌تری از بدهیها ارائه دهند.
- ایجاد سیستم منظم برای ثبت و نگهداری سوابق تمام بدهیها، شامل منابع، مقدار و تاریخ سررسید.
- استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت مالی که می‌توانند بدهیها را تجزیه و تحلیل کنند و گزارش‌هایی از وضعیت بدهیها ارائه دهند.
- بررسی گردش نقدی ورودی و خروجی برای شناسایی الگوهای بدهی و نقاط ضعف در مدیریت مالی.
انواع بدهیها
ما به دلایل گوناگونی از وام‌ها استفاده می‌کنیم و این دلایل تعیین‌کننده نوع بدهی ما هستند. برای مثال، ممکن است برای خرید مبل جدید، تعویض خودرو یا سفر به یک مکان جدید وام بگیریم. از سوی دیگر، برخی از وام‌ها به منظور خرید خانه یا راه‌اندازی یک کسب‌وکار درخواست میشوند. وام‌هایی که برای هزینه‌های مصرفی استفاده میشوند، به عنوان وام مصرفی شناخته میشوند؛ به این معنی که مبلغ وام برای خرید کالا یا خدمت خاصی صرف می‌شود و لازم است از درآمد آینده خود برای بازپرداخت آن استفاده کنیم. برعکس، وام‌های سرمایه‌گذاری به ما این امکان را می‌دهند که علاوه بر بازپرداخت، از آن‌ها برای تولید درآمد بیشتر استفاده کنیم.
در کشورهای پیشرفته و میان طبقات متوسط، نوع اول بدهی، یعنی وام‌های مصرفی، بسیار شایع‌تر است. افرادی که به نوعی مصرف‌زده شناخته میشوند، برای خریدهای غیرضروری به‌طور مکرر از اعتبار خود استفاده می‌کنند یا وام‌هایی می‌گیرند. این گروه از افراد به شدت در معرض خطر ورشکستگی ناشی از بدهی هستند و بنابراین به اتخاذ راهکارهای مؤثر برای مدیریت بدهی و هزینه‌های زندگی نیاز دارند. بدهی به خودی خود مشکل محسوب نمی‌شود، زیرا انواع مختلفی از بدهیها وجود دارد که هر کدام کارکردهای متفاوتی دارند. به طور خلاصه، بدهی ها به بدهیهای کوتاه مدت وبلند مدت و همچنین به بدهی خوب و بد تقسیم میشوند:
بدهی کوتاه مدت
بدهی کوتاه مدت یا همان بدهیهای جاری هستند. بدهیهای جاری شامل: هزینه‌های حقوق و دستمزد و حساب‌های پرداختی است که پول بدهی به فروشندگان، خدمات ماهانه و هزینه‌های مشابه را در برمی‌گیرد.
بدهی بلند مدت
به تمامی هزینه‌ها و بدهیهای غیر از جاری که در یک دوره مالی بلندتر پرداخت می‌شود، بدهی بلند مدت یا بدهی جاری گفته می‌شود. این گونه بدهیها اصولا بزرگترین بدهی در لیست بدهیها قرار می‌گیرند. در بهترین حالت شما باید بتوانید بدهیهای بلند مدت را با دارایی‌های حاصل از درآمدهای آتی و یا معالات تامین مالی پرداخت کنید.
در نظر داشته باشید اوراق قرض الحسنه و وام‌ها تنها بدهیهای بلند مدت شرکت‌ها نیستند و اقلامی مانند اجاره، مالیات معوق، حقوق و دستمزد و تعهدات بازنشستگی نیز می‌توانند تحت بدهیهای بلندمدت فهرست شوند.
بدهی خوب
بدهی مثبت به بدهی‌ای گفته می‌شود که به شما کمک میکند تا درآمد بیشتری کسب کنید. این نوع بدهی معمولاً برای افزایش دارایی‌های شما استفاده می‌شود و به نوعی خود هزینه‌هایش را تأمین میکند.
بدهی بد
بدهی منفی بدهی‌ای است که از جیب شما هزینه میکند و برای خرید چیزهایی نظیر لباس، لوازم الکترونیکی، یا پرداخت اقساط مسکن و خودرو استفاده می‌شود. بنابراین، مشکل اصلی بدهی نیست، بلکه نیاز به افزایش دانش مالی دارید تا بتوانید تفاوت بین بدهی مثبت و منفی را تشخیص دهید.
روش مدیریت بدهی
بهترین روش برای مدیریت بدهی آن است که درک درست و دقیقی از میزان بدهی، درآمد جاری، نوع بدهی و مدت زمان پرداخت داشته باشید. برای این که این مسیر را دقیق‌تر درک کنید به مراحل زیر دقت کنید.
فهرستی کامل از بدهیهای خود تدوین کنید
در قدم اول فهرستی از بدهی تهیه کنید و تمامی موارد زیر را در آن لحاظ کنید.
- میزان بدهی شما نسب به افراد یا سازمان‌ها
- نرخ بهره‌ی هر بدهی
- حداقل مبلغ قابل پرداخت برای هر بدهی
- آخرین تاریخ بازپرداخت هر بدهی
- پیش‌بینی زمان برای تصفیه بدهیها
بدهیهای خود را الویت‌بندی کنید.
بعد از مشخص شدن کمیت و کیفیت بدهیها به یک برنامه‌ریزی دقیق‌تر نیاز دارید تا بازپرداخت‌ها به بهترین روش ممکن انجام شوند. فهرستی که در مرحله قبلی آماده کرده‌اید را بر اساس نرخ بهره از بیشترین به کمترین مرتب سازی کنید. در نظر داشته باشید که تسویه بدهی‌هایی که سود و بهره بالایی دارند، در الویت بالاتری قرار می‌گیرند؛ زیرا هرچقدر زمان پرداخت آن‌ها بیشتر شود میزان بدهکاری شما افزایش پیدا میکند.
روش دیگر این است که بدهیهای خود را بر اساس مبلغ دسته‌بندی کنید. نام این روش روش گلوله برفی است و به عقیده‌ی دیو رمزی آن است که: هنگامی که در قدم‌های اول بدهیهای سبک‌تر را پرداخت می‌کنید توانایی ذهنی شما برای پرداخت بدهیهای بزرگتر افزایش پیدا میکند و حل این گونه مسائل برای شما آسان‌تر می‌شود.
توانایی مالی خود را برای بازپرداخت بدهیها مشخص کنید.
مهم‌ترین بخش این برنامه‌ریزی، برآورد دقیق درآمد و هزینه‌های جاری است. در این مرحله باید برای خود شفاف کنید که چه میزان درآمد دارید و چه اندازه از آن را برای گذران زندگی خود مصرف می‌کنید. دکتر گجکوفسکی معتقد است تمامی افراد از میزان درآمد خود آگاهی دارند اما افراد کمی هستند که برآورد دقیق از میزان مخارج خود دارند. پس مهم است در قدم اول کنترلی دقیق بر خرج‌های جاری خود داشته باشید تا توانایی پرداخت بدهیها را در خود افزایش دهید.
ابزارهایی بسیاری هستند که می‌تواند به شما در این مسیر کمک کند مانند: اکسل، دفترچه یادداشت شخصی و اپلیکیشن‌های حسابداری شخصی. این ابزارها راهنمای دقیق برای بررسی خرج روزانه شما است تا در پایان ماه برآورد دقیق را به‌دست آورید.
منابع مالی خود را بر اساس فهرست‌های بدهیها مدیریت کنید.
با مشخص شدن مبلغ موجود برای تسویه بدهیها، آن را بر اساس فهرست الویت بندی شده مدیریت کنید. برای هرکدام از بدهیها به‌جز مهم‌ترین بدهی که در صدر فهرست است، حداقل مبلغ قابل پرداخت در بدهیها را در نظر بگیرید. با این روش به راحتی می‌توانید مهم‌ترین بدهی خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن پرداخت کنید.
کاهش هزینه‌ها جاری:
حال که شناخت دقیق دارید که برای تصفیه تمامی بدهیهای خود به چقدر موجودی نیاز دارید، برای افزایش توان مالی می‌توانید خرج‌های اضافه و غیر ضروری را حذف کنید یا تا بیشترین حد ممکن کاهش دهید.
با در نظر گرفتن این امر که خرج‌های کنترل نشده دلیل اصلی انباشته شدن بدهی و تبدیل آن به مشکل حل نشدنی است، این امر تمرین خوبی برای گرفتن تصمیم‌های اقتصادی بهتر در آینده و برقراری توازن بین دخل و خرج محصوب می‌شود. نکته مهم دیگر در این مسئله دقت به خرج‌های به ظاهر جزئی است که در ظاهر مهم به‌نظر نمی‌رسند مانند: (اختلاف چند هزارتومانی برای انتخاب یک کالا) اما در نظر داشته باشید همین موضوع در طولانی مدت تاثیر بسیاری در میزان دخل خرج شما خواهد گذاشت.
در مرحله بعدی باید هزینه آسایش و رفاه خود را تخمین بزنید به گونه‌ای که متوجه خواهید بسیار از تفریحات شما مانند: رستوران و کافی‌شاپ و خریدهای غیرضروری آن واجب نبوده است اما تاثیر پررنگی در میزان هزینه‌های جاری شما گذاشته است. سعی کنید این‌گونه هزینه‌ها را مدیریت کنید و تا حدی که به سلامت روان شما آسیب وارد نشود به حداقل برسانید.
از بازپرداخت خودکار استفاده کنید.
با در نظر گرفتن برنامه‌ریزی پرداخت بدهی می‌توانید از سرویس بازپرداخت خودکار بانک‌ها برای پرداخت بدهیها و اقساط خود استفاده کنید. با استفاده از این روش امکان فراموش شدن پرداخت بدهیها و خطر پیامدهای احتمالی را کاهش می‌دهید و نیاز نیست تمامی پرداخت‌ها را شخصا انجام دهید.
بدهی و سلامت روان
داشتن بدهی برای افراد بار روانی سنگینی ایجاد میکند. این مبلغ باید طی مدتی مشخص با سودی مشخص به قرض‌دهنده بازگردانده شود. اگر دقت کنید این عبارات بار معنایی منفی دارند: مقروض، طلبکار، سود و اعتبار؛ و طبیعی است که هر فردی را مضطرب میکند. همین امر موجب شده که بدهی در میان تمامی امور مالی تاثیر بیشتری در روح و روان ما بگذارد. فردی که زیربار بدهی رفته باشد این کلمات را بیشتر درک میکند و متوجه اهمیت موضوع می‌گردد.
بی شک بهترین راه حل روشی برای مدیریت این بحران است؛ زیرا این تفکر بسیار آرمانی است که مسیر را برای خود طراحی و تدوین کنیم که هیچ‌گونه درگیر بدهی و وام نشویم. بدهکار شدن را اگر به نحوی درست پیش ببرید در جوامع تورمی می‌تواند برگ برنده وام‌گیرنده‌ها باشد؛ شما کافی است به فکر راه‌حلی باشید که فشار روانی این موضوع را برای خود کم کنید.
کلام آخر:
مهم‌ترین نکته برای کاهش فشار روانی بدهی، داشتن یک برنامه‌ریزی اصولی برای بازپرداخت بدهی است. شما باید در این برنامه‌ریزی آگاه شوید که قرار است چه میزان بدهی را در چه بازه زمانی پرداخت کنید. در نظر داشته باشید که آرامش روان شما در تمامی فرآیند کسب و کار شما اثرگذار است و مدیریت بدهی از این امر مستثنئ نیست. در هنگام پرداخت بدهیها سطح اضطراب خود را مدیریت کنید و ذهنیت خود را به این امر مثبت کنید.
نکته قابل توجه دیگر این است که هنگام پرداخت بدهیها اکثر افراد از اکثریت خواسته‌ها و نیازهای خود چشم‌پوشی می‌کنند؛ این موضوع باعث می‌شود که این فرآیند برای شما بسیار سخت و طاقت‌فرسا شود، شاید بهتر است هراز چندگاهی به خود پاداش دهید تا از لحاظ روحی تقویت شوید.
دیدگاهتان را بنویسید